REVIEWS

KAROL SZYMANOWSKI - THE COMPLETE SONGS FOR VOICE AND PIANO
Piotr Beczala, tenor
Juliana Gondek, soprano
Urszula Kryger, mezzo soprano
Iwona Sobotka, soprano
Reinild Mees, piano
Channel Classics CCS 19398


 
 
 

Five stars out of five

"Poised somewhere along the misty outskirts of 20th-century music is Karol Szymanowski, gentle lone wolf, dreamer and aesthete, someone who could conjure chords of transcendent beauty and suspend radiant melodies above them. A brand new four-disc set of Szymanowski's Complete Songs for Voice and Piano (Channel Classics CCS 19398 ) takes us from sombre early pieces inspired by German Romanticism to various songs from texts by the Persian poet Háfiz and Szymanowski's Polish compatriots.
Spending just a minute or two in the hypnotic company of, say, "The Song of the Wave" from the six Songs of the Fairy Princess (CD 4, track 5), with its darkly luminous harmonies, its echoes of Debussy and aromatic hints of the East, should be enough to convert anyone. Or the three sombre lullabies, where listening is more like eavesdropping on a profoundly private brand of reverie.
Soprano Iwona Sobotka holds us enthralled, just as tenor Piotr Beczala, soprano Juliana Gondek and mezzo Urszula Kryger had done on the first three discs. And yet so often the multi-shaded pianistic backdrops hold the most treasurable surprises, which is why pianist Reinild Mees is surely the real star of the show."
Rob Cowan, Independent
July 26, 2004

A fine set that shows how far and wide in mood this Polish songsmith roamed

What a journey is on offer here. This set proposes a kind of luxury musical package-tour for the jet-set age – today expressionist Austria, tomorrow Slavic fantasy, the day after high-romanticism in Germany, and then away for a weekend in the exotic realms of the Near East. The different locales here just materialise out of thin air, colourful, fully formed, without a moment for the traveller to get bored on the way.
Szymanowski’s song output is doubly intriguing – first, for those far-flung contrasts of style; second, because it is so little known. Half a lifetime of attending live recitals is unlikely to bring one into much contact with his songs, apart from the Songs of the Fairy Princess, which come round from time to time in their orchestral version. Of course, the Polish language is an issue, but this admirable set reminds us that there are also songs in German and even a James Joyce cycle in English.
Four singers take part, one to each disc. Piotr Beczala is a light, poetic young tenor, who also has some passion up his sleeve. He is dreamily captivating in the early Six Songs of Op 2, where Fauré and Rachmaninov seem to be whispering ideas alternately over Szymanowski’s shoulders; catches well the change of tone to religious concentration in the Three Fragments by Jan Kasprowicz; and brings lyric beauty to the Schoenberg-inspired Op 13 settings.
Soprano Juliana Gondek is less appealing. Her voice is a touch brittle for the sultry mood Szymanowski must have had in mind for the Songs of the Infatuated Muezzin and a bit more could be made of the words in the Joyce cycle. Yet there is still much to enjoy: why don’t the Bunte Lieder, with their Viennese air of cultured enjoyment, come round in recitals today ?
The third disc introduces the sensitive singing of mezzo Urszula Kryger. She plunges straight into the swirling Tristanesque ecstasy of the Wagnerian Op 20 set with its embarrassingly overwritten poetry by Tadeusz Micinski (it must be tricky not to blush at a line like ‘In the gardens of your breasts apple trees (are) in blossom’). The glinting lights of the Orient return in Des Hafis Liebeslieder, another set of paraphrases by Hans Bethge to place beside Das Lied von der Erde, and the four songs of Op 41 then take us forward into more ambiguous and experimental terrain.
The familiar Songs of the Fairy Princess promise a magical opening of the fourth disc in a winning performance by young Iwona Sobotka, a name to note. Here is a pure, steady, light soprano, who can flit up into the ledger lines where Stravinsky’s very similar Rossignol takes wing without a hint of shrillness. Sobotka is also interesting in the antique Polish songs of the Slopiewnie, Op 46 and makes a lively job of the miniature Children’s Rhymes of Op 49, even if a few of those go rather a long way.
Through all of this the pianist, Reinild Mees, exhibits a faultness sense of atmosphere, whether delicately conjuring Oriental mystery or thundering up and down Lisztian octaves. Those who fight shy of more than an hour of Szymanowski might prefer Dorothy Dorow’s single-disc survey on Etcetera (1/92), but her edgy coloratura affords less enjoyment than this Channel Classics set. The adventurous traveller need look no further.

Richard Fairman
November 2004
ClassicsToday

artistic quality 10 / sound quality 10

Where have Karol Szymanowski's songs been hiding all these years? True, his Songs of the Fairy Princess Op. 31 are relatively familiar in their orchestral guise. But the works for voice and piano are ripe for rediscovery. Channel Classics' complete edition allows us to explore their wide stylistic and emotional gamut.
Each of the four discs is given over to a different singer. On Disc 1, Piotr Beczala's light but ardent tenor proves ideal in the early Six Songs Op. 2 and Fragments from Poems by Jaan Kasprowicz Op. 5, works that evoke Fauré's subtle harmonic palette and the sweeping passion of Scriabin's youthful keyboard writing. The songs on Disc 2 plunge into more sensual textural and harmonic territory, especially the Colorful Songs Op. 22 (shades of Pfitzner and the teenage Korngold's juicier moments) and seven James Joyce settings in English (Op. 54).
Save for high sustained notes that wobble, soprano Juliana Gondek's full-throated delivery and concentration hold strong appeal. However, I prefer Iwona Sobotka's prettier, more agile soprano voice in the aforementioned Op. 31, along with mezzo-soprano Urszula Kryger's clarion diction and faultless intonation in the difficult, quasi-atonal Four Songs Op. 41. It takes a real virtuoso and a sensitive colorist to do full justice to Szymanowski's often daunting piano parts, all of which Reinild Mees commands with the utmost ease and sensitivity. Full texts and translations, comprehensive program notes, and superb engineering add further value to a release that fills a significant discographical gap. [3/22/2005]
--Jed Distler
  Culture  

Classical CD of the Week

"Szymanowski (1882-1937) wrote songs from his early twenties until five years before his death. More than 120 make up this first integral edition. Of his four song cycles, the Love Songs of Hafiz (1911), to Hans Bethge’s paraphrases of the Arabic poet, Songs of the Fairy Princess (1915) and Songs of the Infatuated Muezzin (1918) make occasional appearances on the concert platform outside Szymanowski’s native Poland, but all too rarely. The songs of his early maturity (ardently sung by the rising tenor Piotr Beczala) owe stylistic debts to Strauss and Wolf, Wagner and Liszt. By his mid-twenties, he was appealing to the international market by setting poems by two of Strauss’s favourite authors, Dehmel and Bierbaum, and from the folk collection Des Knaben Wunderhorn. A visit to North Africa inspired his interest in Islamic culture, which surfaces in the exotic chromaticism of the Hafiz and Muezzin sets. The singing, by three of the composer’s compatriots and Juliana Gondek, an American of Polish descent, is uniformly stylish, with Mees a committed pianist. Four stars"		  
Hugh Canning,The Sunday Times Culture
August 29, 2004
  The
 
   

Four stars out of five

"Karol Szymanowski (1882-1937) is now best known for one opera, the highly charged King Roger, and a handful of works for orchestra, including two violin concertos and a choral symphony. The rest of his output is explored only occasionally in this country, so this survey of his songs, all performed with great care and sensitivity by a quartet of Polish singers, opens up territory that will be unknown to most British listeners.
The only familiar items here are the Op 42 Songs of the Infatuated Muezzin, and the Songs of the Fairy Princess Op 31. Like the Op 24 Love Songs of Hafiz, these exist in orchestral as well as piano versions and were composed in the years of the first world war that also produced Szymanowski's First Violin Concerto and Third Symphony.
Those cycles typify all that is most intriguing about Szymanowski's finest music, for by the time they were written he had forged his own distinctive style, replacing the heavily laden romanticism of his early works with a language showing his awareness of what modernism had already achieved. It contains identifiable echoes of Debussy and Ravel, Scriabin and Stravinsky, but fused into a deeply personal and expressively powerful whole, which proved the perfect vehicle for a series of works that explored his fascination with exoticism in general and the world of the near east in particular. In the 1920s his music shifted its focus again, with Polish nationalism driving his attempts to integrate folk material into what had become basically a neoclassical style.
All of those phases are represented in the songs, for which Reinild Mees is the accomplished pianist in this set. The tenor Piotr Beczala has the hardest job with the early settings, which bring together French and German song traditions in a sometimes uneasy mixture, but does it well. The soprano Juliana Gondek is a little edgy in groups like the Muezzin songs, which ideally need a more voluptuous sound, but the soprano Iwona Sobotka gets the Fairy Princess cycle just right, and the mezzo Urszula Kryger really projects the Hafiz settings and the powerful group of Four Songs to Poems by Tagore Op 41.
But there are fascinating things to be discovered on all the discs; this is a genuinely important release."
Andrew Clements, The Guardian
July 30, 2004

Karol Szymanowski – Complete Songs for Voice and Piano

Obwohl die Musik des Polen Szymanowski weit davon entfernt ist, eklektizistisch zu sein, spiegelt sie auf betörende Weise die Moderne des anbrechenden 20. Jahrhunderts wider, und zwar auf so vielfältige Weise zwischen Spätromantik, Impressionismus, Expressionismus und ihrer späten Rückbesinnung auf folkloristischen Spuren, dass sie wie ein Kristallisationspunkt dieser Tendenzen anmutet. Das gilt nicht nur für musikalische Einflüsse, denn Szymanowski war ein profunder literarischer Kenner, der sich von Jugendstil, Symbolismus und orientalischen Stimmungen – etwa in “Des Hafis Liebeslieder”(in der Übersetzung von Hans Bethge)- anregen liess. Verdichtet finden sich alle Spuren in seinen Liederen, rund 20 Zyklen, die zwischen 1900 und Anfang der 30er Jahre entstanden. Auf Initiative der niederländischen Pianistin Reinild Mees, die sich vor allem der zwischen den Kriegen entstandenen und anschliessend vergessene Musik widmet, entstand diese wichtige Gesamteinspielung von Szymanowskis Liedern auf vier CDs.
In diesen Liedern findet man den hochindividuellen Stil, wie man ihn bei uns am ehestens aus Szymanowskis Oper König Roger kennt, zwischen tristanhafter Chromatik und volkstümlichen Weisen in der Nachfolge Bartóks. Es sind keine Lieder, die sich sofort erschliessen, sondern raffiniert ziselierte Kunstwerke, die eingehende Beschäftigung erfordern. Für ein solch intensives Hörabenteuer ist diese Edition die vollkommene Basis. Von den Interpreten, von denen vor allem ein subtiles, uneitles Stimmgestalten verlangt wird, darf der zwischen Salzburg, Wien, Zürich und Paris gesuchte Piotr Beczala besondere Aufmerksamkeit beanspruchen. RF
CRESCENDO
Oktober 2004
(März 2005)


Epochen von aussen gekittet

Die Klage sitzt im Raum, irgendwo. Genau ist sie nicht zu lokalisieren. Ein klopfendes Herz, ein vorsichtig spähender Erzähler. Karol Szymanowski hat Richard Dehmels “Stimme im Dunkeln” zwischen 1905 und 1906 als sein Opus 13 vertont. Das Lied verrät Einflüsse von Wagner, Wolf und ein bisschen Strauss. Seine späteren Lieder erinnern dagegen eher an den frühen Schönberg, an Alban Berg. So gesehen bildet Szymanowskis Lied-Oeuvre den Kitt zwischen zwei Epochen, eine Stil-Melange aus der Aussenperspektive.
Bei Channel Classics liegt nun dieses Lied-Schaffen als Gesamtausgabe auf vier CDs vor. Dass die Einführungs- und Liedtexte lediglich in englischer und polnischer Sprache vorliegen (mit Ausnahme der deutschen Textvorlagen), ist ein bedauerlicher Umstand. Reinild Mees hat den kompletten Klavierpart übernommen, die Sänger teilen sich ihren Part zu viert. Der Tenor Piotr Beczala singt mit klarer Diktion, allerdings mit leicht eingetrübten E-Lauten. Dennoch besitzt sein Vortrag eine gewisse Weichheit, maches klingt mollig, wie in dünnen Wattestreifen gepackt. Wenn er sich wie in “Aus See”in höhere Regionen begibt, fügt er kleine Schluchzlaute ein, deren Sinnhaftigkeit man durchaus anzweifeln darf. Juliana Gondeks Sopran klingt hell, teilweise gar spitz, was gerade im “Einsiedl” weder raketenhaft spontan noch sonderlich anmutig klingt. Ebenfalls eher störend wirkt sich ihre Neigung zu kleinen Überpointierungen aus. Vorzuziehen sind die Momente, in denen sie ihre Stimme weich strömen lässt.Lyrisch-monologisch schreitet Urszula Kryger durch das zweite der “Szesc pesni”op.20, einen selbstvergessenen Gesang aus der Perspektive des Heiligen Franziskus. Dramatische Züge gewinnt sie in “Die einzige Arznei” aus “Des Hafis Liebesliederen” nach Hans Bethge. Besonders wenn Kryger die Stimme abdunkelt, wenn sie sich in ihre Resonanzkammer zurückzieht, wenn sie Bitterkeit evoziert, besitzt ihr Vortrag Überzeugungskraft. Doch wenn Szymanowski wie am Beginn von “Der verliebte Ostwind” ein emphatisches, opernnahes Singen erforderlich macht, hält sich Kryger ein wenig zurück.
Heiklen stimmakrobatischen Übungen sieht sich vor allem ihre Sopran-Kollegin Iwona Sobotka in den “Piesni ksiezniczki z basni” ausgesetzt, die sie mit stupender Leichtigkeit bewältigt. Selbst wenn sie sich im Pianissimo durch höchste Notengebinde schlängelt, formt sie Töne wie Lufthauche, fantasievoll vom Klavier untermalt und ideal sich zu einem Gesamtklang verbindend.. Nie geht Sobotka ein dynamisches Risiko ein, sie dosiert klug, um an entscheidenden Stellen wesentlich klarer und aussagekräftiger ins Forte zu wechseln. Beeindruckender Liedgesang. Gerade die auf dieser vierten CD versammelten Lieder belegen, wie sehr sich Szymanowskis Klangsprache verändert hat. Das Expressive speist sich aus einer deutlichen Weitung der tonalen Strukturen, das Intime aus nicht vorsehbaren Melodielinien.
Reinild Mees am Klavier ist die tragende Säule diese Projekts. Mal zieht sie sich diskret zurück und überlässt den Sängern freies Feld, dann aber nimmt sie, an dramaturgisch Sinn machenden Stellen, das Heft fester in die Hand. Ihre Bassoktaven stattet sie mit satten Pfunden aus, ohne das sie an Übergewicht litten. Auch die Zartheiten in “Christkindleins Wiegenlied” atmen einen erzählerischen Geist. Gerade in den längeren Vorspielen der Liedgruppen op. 31 und 46 schafft Mees behutsam eine den Text vorbereitende Atmosphäre. Leider nicht überzeugend ist die technische Seite, wobei technische Pannen wie das Knarzen bei Track 7 (1’02’’) besonders störend. Leider ist auch das Klangbild eher dumpf und wenig räumlich.
Christoph Vratz march 2005

Karol Szymanowski
Sämtliche Klavierlieder

Piotr Bezala, Juliana Gondek, Urszula Kryger, Iwona Sobotka, Reinild Mees
Channel/Helikon
(4 CDs: 69 / 66 / 67 / 60 Min., produziert 2004)

Schon seit längerer Zeit setzt sich die niederländische Pianistin Reinild Mees für vergessene Liedliteratur aus den ersten Jahrzehnten des 20. Jahrhunderts ein. Gesamtaufnahmen der Lieder Franz Schrekers und Ottorino Respighis liegen bereits vor, und mit der Einspielung aller Lieder des Polen Karol Szymanowski (1882-1937) auf vier CDs präsentiert Reinild Mees nun ein besonders reichhaltiges und mitreißendes Oeuvre, dessen Wurzeln in der "spätromantischen" Tonsprache zu finden sind: Szymanowskis frühe Lieder aus den Jahren 1900 bis 1913 klingen teils nach Rachmaninow - so etwa die "Sechs Lieder op. 2" mit ihrer Chromatik und ihrem virtuos-aufgewühlten chromatischen Klaviersatz, der weit ausschwingende, ebenfalls zu großer Emotion bereite Kantilenen des Sängers trägt -, teils nach Reger oder Alban Berg wie etwa die "Fünf Gesänge op. 13" auf Texte deutscher Dichter. Ein stilistischer Wandel hin zu einer weniger tonal zentrierten, aber keineswegs "atonalen" eigenständigeren Tonsprache vollzieht sich etwa ab 1914: Dreiklänge werden stärker und dissonanter angereichert und auf deutlich freiere, unkonventionellere Weise verbunden als zuvor.
Auf vier verschiedene Sänger hat Reinild Mees das eingespielte Liedrepertoire verteilt: Mit dem polnischen Tenor Piotr Bezala konnte sie einen zu dramatischen Ausbrüchen durchaus befähigten lyrischen Sänger gewinnen, dessen Timbre und Zugriff auf die Kantilenen an Nicolai Geddas Gesangskunst erinnern. Ihm gegenüber fällt vor allem die Sopranistin Juliana Gondek etwas ab, da sie ihre etwas unruhige, vibratoreiche Stimme in den Kantilenen nicht optimal zu fokussieren und besonders im Piano-Ansatz in höherer Lage nicht wirklich frei zum Ansprechen bringen kann. Auch mit eher stärkerem Vibrato, aber konzentrierter und stringenter bewältigt die Mezzosopranistin Urszula Kryger die ihr zugedachten Gesänge. Die 23 Jahre junge, leichtgewichtigere Sopranistin Iwana Sobotka schließlich erfreut durch die Frische und Leuchtkraft ihres Materials - zwei Eigenschaften, die sie jedoch gelegentlich vor allem in der Vollhöhe durch einen allzu breiten Klangstrom ein wenig konterkariert. Dennoch klingen die in Szymanowskis Liedern häufiger anzutreffenden Orientalismen (in Form von hinsichtlich der Intervalle charakteristischen melismatischen Passagen) aus ihrem Munde am überzeugendsten, wie sie gleich zu Beginn ihres Programms mit den fesselnden "Liedern der Märchenprinzessin op. 31" unter Beweis stellen kann.
So bedauerlich die eine oder andere sängerische Einschränkung auch sein mag: Insgesamt überwiegt der besonders durch Reinhild Mees’ Einheit stiftendes Begleiten bedingte positive Eindruck bei weitem. Das eine oder andere Opus regt zum Vergleich mit (recht wenigen) anderen Aufnahmen an, aber die großartige Leistung und der hohe editorische Wert dieser Gesamtschau bleiben unangefochten.
Michael Wersin, 5.2.2005

Karol Szymanowski, complete liederen voor zang en piano
Piotr Beczala, tenor, Juliana Gondek, sopraan, Urszula Kryger, mezzosopraan, Iwona Sobotka, sopraan en Reinild Mees, piano. Channel Classics

De Poolse muziek zat begin vorige eeuw in het slop, maar Szymanowski snoof al voor de Eerste Wereldoorlog de lucht van Parijs (Debussy), Wenen en Berlijn (Mahler). Aan Italiaanse stranden, in Algerije en Marokko ontwaakte zijn homoseksualiteit en in een houten hut in de Oekraïne kristalliseerde zijn stijl zich uit, voor hij als decadente zoon van oude adel werd verdreven door de Bolsjewieken. Dankzij baanbrekend werk van de in 20ste-eeuse liedrepertoire gespecialiseerde pianiste Reinild Mees, zijn Szymanowski’s liederen nu compleet te beluisteren op vier cd’s met vier Poolse vocalisten in een fraai verzorgde box. In het postume opus Das Grab des Hafis kan Mees fladderen met hoge trillers en loopjes. Rijk van kleur is haar pianoklank in de sopraan-cyclus Slopiewnie. De sopraan Sobotka (winnares van het Elisabeth Concours 2004) kleurt van gevoileerd tot nasaal in een mysterieus mijmerende Vocalise-étude. Na veel ‘ach en wee’ zingt tenor Beczala van een gespierde vent uit het Tatra-gebergte die verlekkerd de lippen likt na de kus van een meisje uit Olcza.

Huib Ramaer, De Volkskrant
21 oktober 2004
  back to top  
 

Liederen van Szymanowski
Pianiste Reinild Mees

De liederen van de Poolse componist Karol Szymanowski (1882-1937) kom je nauwelijks tegen in de concertzaal of op de radio. Voor de pianiste Reinild Mees is dat juist een stimulans. Zij heeft een stichting opgericht die zich inzet voor verwaarloosd liedrepertoire, vooral uit de periode tussen de beide wereldoorlogen. Na Franz Schreker en Ottorino Respighi brengt zij nu Szymanowski onder de aandacht.
Met vier van oorsprong Poolse zangers heeft zij op het label Channel Classics alle 122 liederen van deze laatromanticus opgenomen. Het resultaat is opmerkelijk. De in herfsttinten gehulde stukken worden door twee sporanen, een mezzo en een tenor gloedvol en met groot stilistisch besef vertolkt. Vooral door de jonge sopraan Iwona Sobotka, die dit jaar het Koningin Elisabeth Concours op haar naam zette en in november zal debuteren in Carnegie Hall. Reinild Mees werd voor deze vier cd's tellende box bekroond met de Poolse Cultuurprijs.
Béla Luttmer, De Telegraaf
3 oktober 2004

Uitvoering 8

Van de ruim zestig opusnummers die Karol Szymanowski (1882-1937) naliet is ruim de helft gecomponeerd voor de menselijke stem: opera, oratorium, cantate en liederen met begeleiding van orkest of piano. In de laatste categorie behoren maar liefst 122 exemplaren, hier voor het eerst verenigd in een uitgave op vier cd’s. De stuwende kracht achter dit project is de onvolprezen begeleidster Reinild Mees met haar Stichting Het 20ste-eeuwse Lied. Jared Sackcs heeft met zijn label Channel Classics die Stichting liefdevol omarmd; eerder verschenen complete liederen van Schreker en Respighi op elk twee cd’s. Szymanowski’s reputatie berust in Nederland vrijwel uitsluitend op zijn Stabat mater – misschien wel de mooiste verklanking aller tijden van die tekst. De liederen vormen echter – afgezien van de vioolmuziek – het interessantste deel van zijn oeuvre, ook al omdat zij een compleet beeld geven van de ontwikkeling van de componist, van het hoogromantische opus 2 tot de simpele volkskunst van de Kurpische liederen op.58. Ieder van de deelnemende vocalisten neemt een hele CD van ruim een uur voor zijn/haar rekening. Tenor Piotr Beczala is in vocaal opzicht de ontdekking van deze uitgave. Een prachtige lyrische tenor die zijn instrument smaakvol gebruikt in de hoogromantische klanken van de vroege opusnummers 2, 5, 7,11 en 15. Mooie muziek zonder grote verrassingen. Alleen in opus 32 kondigt zich de onmiskenbare exotiek en chromatiek van Szymanowski’s middenperiode aan. Muzikaal interessanter zijn daarom de drie cd’s die door de dames worden volgezongen. Juliana Gondek treft het met de Bunte Lieder op.22, gezongen in het Duits, en de schitterende Liederen van de verliefde Muezzin, die zich qua kwaliteit kunnen meten met Shéhérazade van Ravel. Gondek is duidelijk de senior van deze groep, en dat vertaalt zich in een uitgekiende en goed getroffen interpretatie, gepaard aan een uitstekende techniek, maar ook in een stem die niet meer piepjong klinkt. Zij zingt ook nog de zeven liederen op teksten van James Joyce (in het Engels) en de eerder genoemde Kurpische liederen. Urszula Kryger valt de eer te beurt de prachtige cyclus Liefdesliederen van Hafiz op.24, op teksten van Hans Bethge (in het Duits) te zingen.
Er is ook een tweede cyclus Hafiz – liederen, opus 26, maar die zult u op deze uitgave niet vinden omdat ze met orkestbegeleiding zijn gecomponeerd. Hoewel Kryger als mezosopraan staat geafficheerd heeft ze een sympathiek, jeugdig sopraangeluid dat goed bij deze selectie past. Zij tekent ook nog voor de Vier Gesänge op.41 op teksten van Tagore en de Zwölf Lieder op. 17 op teksten van Dehmel, beide in het Duits gezongen. De vierde cd bevat opnamen van de lichte en hoge sopraan Iwona Sobotka en opent met de schittterende en bepaald niet gemakkelijke coloraturen in de liederen van de Sprookjesprinses op.31. Het grootste deel van deze cd is gewijd aan de volksmuziek waar Szymanowski zich in zijn laatste periode mee bezig hield, de Slopiewnnie op. 46bis, drie Slaapliedjes op. 48 en de Kinderrijmpjes op. 49. De cd’s zijn verpakt in een handzaam kartonnen doosje in zogenaamde wallets . Het bijgevoegde dikke tekstboek is uitstekend verzorgd met complete teksten en de opname is zoals we die van Channel gewend zijn : klasse.

Siebe Riedstra, Luister
september 2004

Een goed bewaard geheim

Onder hoeveel stof, embargo’s of onbekendheid hebben ze zich zo lang schuil gehouden ? De fascinerende liederen van de Poolse componist Karol Szymanowski (1882-1937). De muziek van deze fijnproever met zijn hoogstpersoonlijke stijl is nooit echt doorgedrongen in het westerse muziekleven. Internationaal bekend is zijn complexe opera Koning Roger, maar alleen Polen brengt die regelmatig op de planken. En zijn betoverende twee vioolconcerten bieden nog wel eens verademing temidden van zoveel geijkt en steeds weer herhaald concertrepertoire. Maar nu is er heel veel verademing. Want de liederen van Szymanowski vertegenwoordigen een geheimzinnige en cryptische wereld die de luisteraar nu eindelijk kan ontdekken. Channel Classics bracht met Szymanowski’s complete liederen op vier cd’s afgelopen jaar een hoogst belangwekkende release uit. Er werd in dit blad nog met geen woord over gerept. Ten onrechte.

Vier Poolse zangers, de sopranen Juliana Gondek en Iwona Sobotka, de mezzo Urszula Kryger en tenor Piotr Beczala, wijden zich vol hoorbare overgave aan hun uitvoeringen. Elk neemt een complete cd voor zijn rekening. Piotr Beczala’s lichte maar temperamentvolle tenorgeluid is perfect voor de vroege liederen die nog echoën van Wagner, Richard Strauss en Skrjabin. Het doorwrochte lijnenspel in de pianopartij lijkt van een kleinzoon van Brahms en de overdadige chromatiek van een neef van Reger. Prachtige gedichten koos Szymanowski, bij voorkeur nachtgedichten. Over onbereikbare geliefden, betoverde wouden en een magische zwaan die hoog boven de wereld vliegt. Tot de mooiste teksten behoren die van Tadeusz Micinski in de Vier liederen op.11. In de ruim zestig bladzijden gezongen poëzie en Engelse vertaling kan de luisteraar zich ook nog lang ingraven in stilte.
In de loop van de vier cd’s ontstaat al gauw de indruk van een componerende kameleon, zo groot is de voortdurende stijlmetamorfose. Tijdens zijn vele Europese en buiten-Europese reizen absorbeerde Szymanowski gretig invloeden uit den vreemde. Zijn liederen lijken daardoor een muzikaal laboratorium waarin hij experimenteerde met vorm, harmonie, ritme, bitonaliteit, impressionisme en Poolse volksmuziek. Deze uitgave biedt daarmee een prachtige excursie door de muziekhistorisch spannende jaren 1900-1930.
Pianiste Reinild Mees begeleidt met veel verbeelding en volgt Szymanowski’s vaak weinig toegankelijke stijl feilloos. Urszula Kryger is sterk qua dictie en intonatie in de moeilijke atonale Vier liederen op.41 (1918) op teksten van Tagore. De prachtigste coloraturen geeft Iwona Sobotka ten beste met haar licht en wendbare stem. Gelukkig besluit zij het geheel.
Met het lied Eenzame Maan:

Soms ben ik kwaad op de maan met zijn zilveren gezicht
Die loert achter de wolken van de lentenacht
Om onze liefdesgeheimen te stelen.

Maar dan bedenk ik me en zie hem eenzaam
In zijn lange nachten in de koude stilte der sterren
En heb diep medelijden met hem.
Juni 2005 Clemens Romijn

De Szymanowski Award heeft pianiste Reinild Mees alvast binnen. Een paar maanden geleden ontving de Nederlandse pianiste die prestigieuze Poolse prijs voor haar muzikale pionierswerk. Szymanowski was de belangrijkste Poolse componist na Chopin: hij schreef onder meer vier symfonieën en twee vioolconcerten. Dankzij Mees is nu zijn gehele lied-oeuvre op vier mooie cd’s geboekstaafd: van vroege romantiek tot laat-modernisme. Een van de solisten is Iwona Sobotka, de 22-jarige winnares van het afgelopen Koningin Elisabeth Zangconcours. (CCS 19398)
1 oktober 2004
Ramifications

Karol Szymanowki fut certainement l'un des compositeurs polonais les plus importants de sa génération mais n'atteignit pas la popularité qui aurait dû le rendre familier aux mélomanes de son pays. Le folklore ne commença à l'intéresser vraiment qu'à la fin de sa vie sans qu'il y sacrifie toutefois son inspiration. Résolument moderniste, il fonde en 1905 le groupe Jeune Pologne avec une poignée d'artistes motivés. Ses premières oeuvres sont clairement influencées par le romantisme et le post-romantisme allemand et l'on y retrouve l'ambiance contemplative mêlant la nature aux émotions les plus intérieures, de Chopin, Wagner, Strauss ou Reger. Les perceptions métaphysiques de Scriabine n'y sont pas étrangères et sans doute l'intensité expressive des oeuvres de Szymanowski est-elle souvent proche de l'extase sensuelle tout autant que spirituelle. Ses voyages en Italie, en Sicile et en Afrique du Nord nourrissent son esthétique dont l'orientalisme se fait de plus en plus marquant. Le trouble et l'enthousiasme que suscitent en lui Pelléas et Mélisande, L'Oiseau de Feu et Petrouchka l'attirent sensiblement vers Debussy et Stravinski. Il met en musique les textes poétiques de ses jeunes compatriotes et des Allemands modernistes de son époque tels que Dehmel ou Bierbaum. Son empreinte est flagrante, puisqu'il n'hésite pas à les adapter quand il le faut aux exigences musicales de ses mélodies, originales et colorées. Histoire, mythes, littérature et philosophie s'y inscrivent avec vigueur et raffinement. Il contribue dès 1917, au lendemain de la guerre et de la Révolution russe, à la renaissance d'une musique nationale polonaise issue certes, de l'héritage populaire, mais résolument moderniste. L'intégrale de ses mélodies pour voix et piano rassemblées en un seul coffret (4cds) est l'occasion idéale de faire la connaissance plus approfondie de ce musicien encore peu connu du grand public. La pianiste Reinild Mees accompagne avec puissance et raffinement, comme la musique de Szymanowski l'exige, quatre interprètes d'origine polonaise (un par cd) dont la tout nouvellement célèbre Iwona Sobotka, jeune premier prix du Concours Musical Reine Elisabeth de Belgique 2004 (CMIREB, session chant) ! On retrouve ici avec plaisir sa voix aérienne et éclatante, toute pleine de jeunesse et de candeur, qui gagnera certainement en maturité. Le ténor Piotr Beczala impose sa voix douce et chaude, mais un peu monotone malgré sa présence enveloppante et caressante. En dépit d'un vibrato excessivement prononcé, la soprano Juliana Gondek investit d'émotion un panel de mélodies vives et bucoliques, tout comme la mezzo-soprano Urszula Kryger, au beau timbre frémissant mais légèrement monocorde, interprète les textes plus tragiques des poètes allemands.

Signalons encore la sortie chez Ambroisie du double CD du CMIREB de Chant 2004 (AMB 9956) où vous réécouterez nombre des meilleures prestations de cette session et bien sûr celles de... Iwona Sobotka !
Isabelle Françaix, Bruxelles
1 juillet 2004

KAROL SZYMANOWSKI – Integral de canciones para voz y piano Channel Classics 19398 CD

CHANNEL Classics viene realizando, a medias con la Fundación Canción del siglo XX, creada por la pianista y pedagoga Reinild Mees, estupenda acompañante, una seria de grabaciones sobre música vocal de autores de entreguerras. El polaco Karol Szymanowski (1882-1937) supo sintetizar hábilmente influencias folclóricas propias con rasgos exóticos finamente labrados. Sus canciones con piano, en polaco y alemán,recorren diversas etapas : una primera(1900-1914), que sigue la tradición postromántica; una segunda(1914-1918), en la que construye su propio idioma armónico ; y una tercera etapa(1918-primeros veinte)en la que edifica sugerentes construcciones íntimamente conectadas con la prosodia de su lengua. Actúan las sopranas, Juliana Gondek, Urszula Kryger e Iwona Sobotka, y el tenor Piotr Beczala. Para curiosos y degustadores de platos infrecuentes pero sabrosos.

A.R.7-7-2005

* * * * *
La obra para voz y piano de Karol Szymanowski (1882-1937) se sitúa bajo el signo de la extrañeza y la lejania : es una búsqueda de horizontes fantásticos y fuera de lo cotidiano, con la que el autor parece querer exorcizar la realidad más cercana y evadirse de ella. Su primer periodo creador está marcado por la lección del romanticismo tardío alemán (Strauss, Wolf, Reger), lo que sería objeto de fuertas críticas en los círculos musicales de su país. Alrededor de 1914, el compositor vuelve su mirada hacia Oriente. En esta época escribe algunas de sus piezas más conocidas (Cantos de amor de Hafiz, Canciones de una princesa de un cuento de hadas y Cuentos de un muecin enamorado).
A partir de 1920, Szymanowski muestra un creciente interés por el folclore polaco, que coincide con una mayor transparencia de su escritura. Pero aquí también, como apuntan los inteligentes comentarios del disco, prevalece una actitud de distanciamiento, más desriptiva que de identificación en los materiales escogidos. Y tampoco el músico pierde el gusto por las elecciones poéticas inhabituales (Tagore, Joyce…).
Muy loable la decisión de recoger en cuatro discos compactos la integral para voz y piano de Szymanowski por lo atrevido de la propuesta y por la calidad de las piezas grabadas. La tarea corre a cargo de cuatro excelentes solistas vocales (uno por cada disco), mientras que el acompañamiento pianístico es protagonizado en todos los casos por la refinada Reinild Mees.
S.R., abc.es
16 0ctober 2004

Ook de meest fervente leden van de vereniging Vrienden van het Lied, die Schubert, Brahms en Fauré tot in de kleinste uithoeken van Nederland laat klinken, zullen hiervan opkijken. Wat een muzikale rijkdom en wat een buitengewone veelzijdigheid in de liederen van deze Poolse componist. En wat horen we daarvan in de concertzaal ? Vrijwel niets. De Nederlandse pianiste Reinild Mees, drijvende kracht achter de 20th Century Song Foundation, vroeg vier Poolse zangers of ze met haar de liederen van Karol Szymanowski voor hun rekening wilden opnemen.
Het vocale oeuvre van de belangrijkste Poolse componist uit het begin van de vorige eeuw is een qua stijl afwisselend en boeiend traject. Zanger en luisteraar kunnen hier wel iets van zijn gading vinden. Eerst de lyrische extase in de vroege liederen. Dan de gepassioneerde liedkunst onder Duitse invloed. Iets later de enigszins impressionistisch klinkende muziek met exotische inslag. En uiteindelijk de versobering in liederen, waarmee Szymanowski de volkskunst van zijn vaderland binnen zijn eigen stijl wilde integreren, net als Bartók en de jonge Stravinsky. De muzikale relatie met beiden is evident.
Van de vier door Reinild Mees voorbeeldig begeleide vocalisten stelt alleen Juliana Gondek, met haar vaak flakkerende stem en zwaar aangezette voordracht, enigszins teleur. Het is een ware weldaad hierna naar Urszula Kryger te luisteren. Iwona Sobotka stelt aanvankelijk met haat vlakke uitvoering van opus 31 teleur, maar maakt dat goed met een mooie versie van onder meer ‘Slopiewnie’.
Aad van der Ven
HAAGSCHE COURANT, December 2004


Het is wat je noemt een puur verzamelaarswerk, deze vierdubbel-cd met het complete oeuvre voor stem en piano van de Poolse componist Karol Szymanowski. Want het is niet mis, wat het prestigieuze klassieke label Channel nu weer neerzet. In samenwerking met Stichting Het Twintigste Eeuwse Lied is het volledig liedrepertoire van Szymanowski gedocumenteerd, iets wat nog niet eerder gebeurde. Pianiste is Reinild Mees, de vocalisten de beste Poolse uitvoerders van nú: tenor Piotr Beczala, mezzosopraan Urszula Kryger, sopraan Iwona Sobotka (winnares van het Koningin Elisabeth Concours) en sopraan van Poolse afkomst Juliana Gondek. Het hele project is al beloond met de Szymanowski Award; hoe het vocale oeuvre klinkt, laat deze indrukwekkende cd horen. En tevens welke schitterende ontwikkeling de componist, die stierf in 1937, zijn leven lang doormaakte.
BRABANTS DAGBLAD
December 2004

Toe maar, alle 122 liederen van de Poolse laatromanticus Karol Szymanowski (1882-1937) zo maar in één vier-cd-box beschikbaar. Een boeiend avontuur, deze liederenbulk, omdat Szymanowski zijn leven lang het lied alle aandacht gaf: we kunnen zijn ontwikkeling van hoogzwangere romanticus tot ontwapenende volkskunstliefhebber op de voet volgen. Met interessante teksten van Poolse dichters, maar ook van buitenlandse auteurs als James Joyce, Dehmel, Tagore, en Bethge. Jammer alleen dat de gezwollen, pathetische en minst pakkende liederen uit de beginperiode op cd 1 worden gezongen door de meest begaafde vocalist in deze collectie (de oersterke, vitale tenor Piotr Beczala), terwijl de volgende cd's met spannender werk door iets minder aansprekende zangeressen (Gondek, Kryger, Sobotka) worden gedaan. Gelukkig blijft ook daar genoeg te genieten over, zeker Gondek, een ervaren sopraan met veel gevoel voor de kruidige, uitgekiende stijl van Szymanowski. Bindende kracht is initiatiefneemster Reinild Mees, die alles stijlvol op piano begeleidt. Een uitzonderlijke uitgave (Channel Classics 19398), met diverse liederen die voor het eerst op schijf staan. (WD)
Dagblad De Limburger
18 oktober 2004
 
back to top